Dag 8: De Joodse wijk, de klaagmuur
Om precies acht uur vertrekken we naar de Sionsberg aan de westelijke stadsmuur. We zijn via de Sionspoort de oude stad in gegaan. Daar kregen we uitleg over het fenomeen Mazuza, wat inhoud een verwijzing naar de uittocht uit Egypte, het verwijst naar het bloed aan de deurposten van de joodse huizen. Wat verder opviel waren de vele kogelgaten in de muren rondom de poort. Deze dateren van de oorlog in 1967. In de joodse wijk stil gestaan bij de opgravingen van de Cardo (hoofdstraat) uit de Romeinse tijd. Even stilgestaan bij het monument van de gevallenen uit 1948, de strijd voor de onafhankelijkheid. Het was een strijd tussen Joden en Arabieren na de terugtrekking van de Engelsen. In het centrum van de wijk staat een nieuwe synagoge waar men in 1967 is begonnen te bouwen en in 2010 gereed was. De oorzaak van deze lange bouwtijd was de onenigheid met de Arabieren. Om half tien koffie gedronken met uitzicht op de El Aksa Moskee, en olijfberg met de duizenden graven. Via de stad van David zijn we verder afgedaald naar het tempelplein. Het Tempel museum laat zien hoe het vroeger was in de tijd van Jezus. Bij de Menorah (zevenarmige kandelaar) hebben we een prachtig uitzicht op het tempelplein en de klaagmuur. Iedereen moest door de strenge controle (denk aan vliegveld-controle) om op het tempelplein te komen. Bij de klaagmuur de Bar Mitza van een 13 jarige jongen meegemaakt. De jongens worden met 13 jaar volwassen, mogen zelfstandig bidden en de Torah lezen. De mannen en de vrouwen in ons gezelschap werden gescheiden. Ook dit maakt deel uit van de joodsetraditie. De vrouwen moesten op de gescheiden deel bij de muur het feest aanschouwen. We vervolgden onze weg naar de ondergrondse tunnels. Dit waren watergangen om het water binnen de muren te krijgen. De Jebusieten hebben de eerste tunnel gegraven, en Hizkia de twee tunnel. Deze tunnel is 730 meter uitgehakt in de rotsbodem. Er ging een groep door de zogenaamde natte tunnel (70 cm) water op sommige plaatsen en een groep door de droge tunnel. Aan het eind van de natte tunnel bouwde Herodes de Grote een badhuis. Met de bus naar hotel Kibbutz Ramat Rachel. Daar hebben we gegeten. Van hieruit met de bus naar Yad Vasehm op de herdenkingsberg. De hele berg staat in het teken van herdenken van de Holocost. De berg wordt als het ware door midden gesneden door een driehoekig museumgebouw, met aan het eind een open deel wat verwijst naar de vrijheid. Zeer indrukwekkend was het deel van het museum waar 1,5 miljoen vermoorde kinderen worden herdacht door hun naam, geboorte datum en land te noemen. Er is een jaar voor nodig om al deze namen te noemen. Vijf kaarsen branden er, spiegels geven de ruimte binnen een hemels effect. In het park is een nazaat van de kastanjeboom van Anne Frank. Voor het avondeten hebben samen de dag doorgenomen om de heftige indrukken te delen die we vandaag hebben opgedaan. Dit was een goed moment om samen te zijn.